Аллаџ юлында сугышу.
Аллаџы Тђгалђ Њзенећ юлында сугышкан кешегђ карап хђйран калыр. Чљнки ул кеше дошман белђн сугышканда иптђшлђре ќићелеп качканда да џаман њзенђ тиешле эшне эшлђмичђ сугыш мђйданыннан китмђс. Аллаџы Тђгалђ њзенећ фђрештђлђренђ ђйтер: «Ђй, фђрештђлђлђрем, карагыз минем колыма, ул минем каршымда тиешле эшне башкарып, минем каршымда булган нђрсђгђ риза булып кайтып килгђндђ канын тњкте».
Бу хђдистђн сугыш вакытында гайрђтле булыщ џђлак булудан курыкмыйча, ќанны аямый сугышу тиеш икђнлеге беленә.
«Ђгђр бер кеше Аллаџыныћ сњзе љстен булсын љчен дин дошманнары белђн сугышса, ул кеше Аллаџ юлындагы сугышчы булыр».
Ђгђр њлсђ, шђџит булыр, дошманны њтерсђ, ќђннђтле булыр.
«Аллаџ юлында њзенећ нђфесе белђн кљрђшњче кеше хакыйкый сугышчы була».
Нђфес белђн сугышу Аллаџы Тђгалђнен ризалыгын ният итеп шђригать боерган нђрсђлђрне кылу џђм тыйганнарыннан тыелудыр. Нђфес белђн бу рђвештђ сугышуныћ нђтиќђсе “џидаять” табудан гыйбарђт булганлыктан ќиџатларныћ ић яxшысыдыр.
Мђгълњм ки, инсанга ић беренче дошман – шайтан, икенчесе - нђфескђ артык бирелњ. Шайтан менђ шул нђфесне њзенђ кармак кыла да инде. Ул шуныћ белђн бљтен кешене туры юлдан адаштырырга тырыша, ягъни кеше шул нђфесенђ бирелеп китсен дђ,ахирђтне уйламасын. Кеше исђ рђхђтне, лђззђтне яратучы. Књплђргђ рђхђт булса булды.
«Хакыйкый мљэмин кылычы белђн дђ, теле белђн дђ кљрђшњче кеше».
Мљќђџит ялгыз кылыч белђн генђ сугыша торган кеше тњгел, бђлки хак сњзне џичкемнђн курыкмастан сљйли ала торган кеше дђ мљќђџит була.
Ќиџат ике хљрле була. Беренчесе – кешенећ, њз нђфесенећ телђклђренђ каршы сугышучы. Икенчесе - Аллаџ юлындагы гадел сугыш. Беренче тљр ќиџат -кешенећ њз хата-кимчелеклђреннђн котылырга, чистарынырга омтылуы, кљнчелек^ башкаларны књрђ алмау џђм башка шундый начар сыйфатлардан азат булырга тырышуы Исламда “зур ќиџат” дип тђ йљртелђ. Бу тљр ќиџат белђн кеше Аллаџыга тагын да якыная тљшђ. Икенче тљр ќиџат “кече ќиџат” дип атала.
Исламда Аллаџ юлындагы гадел сугыгщ ягъни ќиџат фђкать џљќњмне кире кагуны гына њз эченђ ала. Бу мђсьђлђдђге Коръђн аятьлђре ачык џђм аћлаешлы Аллаџы Тђгалђ мљселманнарга њзлђренђ џљќњм иткђн мљселманнарга каршы гына сугышырга рљхсђт иткән.
Ђгђр ќиџат њзећне яклап сугышуны аћлата икђн, димђк, ул корал кљче белђн генђ була алмый. Ќиџат мал белђн дђ, дђгъват белђн дђ булырга мөмкин. Чљнки максат бер - Ислам ќђмгыятен џђм аныћ нигезен тђшкил итњче иман гакыйдђсен яклау. Бу џђрбер миллђтнећ бњгенге кљндђ барлык халыкара кануннар таныган гадел xокукы.
Моннан тыш, Ислам дине мљселманнарга њзлђре белђн тыныч, имин мљгамђлђдђ булган халыклар белђн яхшы, књркђм мљнђсђбђттђ булырга боера. Аллаџы Тђгалђ Коръђндђ ђйткђн: «Аллаџ сезнећ белђн сугышмаган џђм сезне динегез љчен йорт-ќирлђрегездђн куып чыгармаган халыкларга карата сезнећ яхшы џђм гадел мљгамђлђ њзђрендђ булуыгыздан тыймый». Мњмтђхђнђ - 8. Моннан чыгып шуны ђйтергђ кирђк, халыкара мђгълњмат чаралары хђбђр итњенчђ, Ислам бернинди дђ агрессиягђ, экстремизм, фанатизм џђм терроризмга чакыручы дин түгел. Ислам – тынычлык, рђхим-шђфкать џђм мђрхђмђтлелек дине. Ислам гаделлеккђ џђм тынычлыкка чакыра, кешенећ абруен џђм иреген саклый. Болар гади сњзлђр генђ тњгел, ђ Исламныћ бљтен тљзелешен тотып торучы нигезлђрдер. Исламга чакыру мђќбњрлђњ џђм изњ аркылы тњгел, ђ гыйлем, књркђм нђсыйхђт џђм тњземле ђћгђмђ аркылы инандыруга корылган. Коръђндђ «Раббыћ юлына хикмђт џђм књркђм вђгазьлђр белђн чакыр», - диелгән. Нђхел - 125.
Ислам игелекле, гадел, књркђм эшлђргђ боера, ђ яман, бозык эшлђрдђн тыя. Ислам кешелђрне явызлыкка каршы игелек белђн ќавап кайтарырга чакыра. Мљхђммђд галђйиссђлђм њзенђ џђм беренче мљселманнарга књпме ќђбер-золым кылуларына карамастан, Мђккђне яулап алгач, аныћ халкын: «Барыгыз, сез ирекле», - дип гафу итђ. Боларныћ барысы да Исламныћ тынычлык дине икђнлеген исбат итђлђр. Бу диндђ фанатизмга, экстремизмга, яки изњлђргђ, куркытуларга џђм кешелђрнећ малларына яки ќаннарына кул сузуларга урын юк. Кеше хокукларын, бигрђк тђ, яшђњ, дин, гаилђ џђм кешенећ мал-мљлкђтен яклау, саклау Ислам шђригатенећ тљп максаты булып тора. Шуныћ љчен Ислам џђртљрле агрессиягђ каршы чыга. Ислам агрессияне шул дђрђќђдђ тыя ки, хђтта бер кешегђ каршы юнђлтелгђн агрессияне бљтен кешелек ќђмгыятенђ каршы юнђлтелгђн агрессия бе-лђн тиңли. Бу хакта Коръђндђ болай диелгђн: «Ђгђр берђњ бер кешене (кан њче, яки бозыклык кылганлыгы љчен булганнан тыш) њтерсђ, ул гњя ки, бљтен кешелђрне њтергђн кебек булыр». Мђидђ - 32.
Һђрбер кеше њзе бер галәм. Ислам менђ шул галђмне якларга, сакларга омтыла. Шуныћ љчен ул кешелђрне бер-берсен яратырга џђм башкаларныћ хак-хокукларын хљрмђт итђргђ љйрђтђ. Башкаларныћ иминлеген, тынычлыгын саклау бљтен кешелекнећ вазифасы. Без бит, бер хђдистђ ђйтелгђнчђ, бљтенебез дђ бер кљймђдђге кешелђр. Аермабыз бары тик шунда, берђњлђребез аскы катта булса, икенчелђребез љстђ. Аскы каттагылар су эчђргђ телђгђч, љстђгелђр аркылы њткђндђ: «Ђгђр без су алыр љчен кљймђ тљбендђ генђ бер тишек тишсђк, љстђгелђрне мђшђкатьлђп тђ тормаган булыр идек», - дилђр. «Ђгђр алар њзлђре телђгђнчђ шулай эшлђсђлђр, - диелђ ђлеге хђдиснећ дђвамында, - кљймђдђгелђрнећ барысы да џђлак булыр иделђр. Ђгђр аларны љстђгелђр њз вакытында туктатса, барысы да котылыр иделђр».
Ислам фанатизмны гомумђн кабул итми. Шуныћ љчен ул мљселманнарны фанатизмга чакырмый да. Исламныћ тљп чыганаклары булган Аллаџыныћ китабы Коръђн џђм Рђсњлебез Мљхђммђд галђйџиссђлђмнећ хђдислђре фанатизмга охшаган нђрсђлђрне гомумђн њз эченђ алмаган. Коръђндђ ђйтелгђнчђ, Исламга чакыру гыйлемгђ, хикмђткђ, нђсыйхђткђ џђм тыныч ђћгђмђгђ корылган. Болар исђ фанатизмныћ џђртљрлесеннђн ерак торалар.
Югарыда ђйтелгђннђрдђн аћлашылганча, Исламны фанатизмда гаеплђњ бернинди дђлиллђргђ дђ нигезлђнмђгђн ялган, боџтан булып кала бирђ. Ђгђр инде мљселманнар эчендђ фанатиклар яки экстремистлар бар икђн, бу књренешлђрнећ Исламныћ њгет-нђсыйхђтлђренђ карата бернинди катнашы юк. Бу књренешлђр књбесенчђ Исламны дљрес аћламаудан, яки аныћ љйрђтмђлђренђ ялган аћлатма бирњдђн килеп чыгалар. Без Исламныћ хакыйкый љйрђтмђлђре белђн кайбер мљселманнарныћ њз-њзлђрен тотышларындагы хаталары арасындагы аерманы аера белергђ тиеш.
«Аллаџ каршында ќиџатныћ ић сљеклесе - гадел булмаган, залим ќитђкчелђр каршында хак сњзне курыкмыйча ђйтђ алудыр».
«Ђгђр Аллаџ юлындагы сугышны ташлап, сугыш вакытында алыш-биреш йљртеп, сабан сљреп, шуннан разый булсагыз, Аллаџ сезне бу эшегезне ташлап Њзенђ кире кайтканыгызга кадђр хурлыкка тљшерер, аздырыр».
«Мљселманнардан бер ќђмђгать дошманнар белђн сугышуны ташламаган мљддђттђ Ислам дине куђттђ булыр, Кыямђткђ кадђр гомер сљрер».
«Дошманнарыгыз белђн кара-каршы очрашырга ашкынып тормагыз. Ђгђр очрашсагыз, качмагыз, каршы торыгыз».
«Рђсњлебез с.г.в. хатыннарны џђм балаларны њтерњдђн тыйган».
Бер сугышта Рђсњлебез дошманнарныћ мђетлђре арасында бер карчык мђетен књреп ђлеге сњзлђрне ђйтђ. Сабыйларны, хатын-кызларны њтерњ батырлыктан түгел.
«Ђгђр бер кешенећ аяклары Аллаџ юлында тузанланса, Аллаџы Тђгалђ ул кешене утка хђрам кылыр».
«Аллаџы Тђгалђ юлында бер кич уяу булып сакта тору кљндезлђрен ураза булып, кичлђрен гыйбадђт белђн њткђрелгђн мећ кичтђн яхшырак».
Сугышларныћ берсендђ бик суык булып, сугышчылар туфракка књмелеп ќылынырга мђќбњр булалар. Шул вакытта Рђсњлебез ђлеге сњзлђрне ђйтђ.
Хаксыз њтерњ
«Ђгђр бер кеше Ислам йортында тыныч, имин торырга вђгъдђ ителгђн кешене хаксыз њтерсђ, ул кеше ќђннђтнећ исен дђ татымас, ђ ќђннђтнећ исе кырык еллык юлдан ук беленђ».
Ќафалап њтерњ
«Рђсњлебез с.г.в. сугыш вакытларында яки њтерелергђ тиешле булган кешелђрне њтергђндђ аларны ќђфалап, суга батырып, яки утка ташлап њтерњдђн тыйган».
Шђџит булу
«Ђгђр бер кеше чын књћеленнђн раслык белђ, шђџитлђр ќљмлђсеннђн булуны сораса, Аллаџы Тђгалђ ул кешене шђџитлђр дђрђќђсенђ ирештерер, гђрчђ тњшђгендђ вафат булса да».
Чљнки, џђрбер эшнећ нђтиќђсе нияткђ карап була, ђгђр ният изге булса, нђтиќђсе дђ изге, ният бозык булса, нђтиќђсе дђ шундый була. Ђгђр чын књћеленнђн шђџитлђр ќљмлђсеннђн булырга телђгђн кеик тырышып та шђџит булырга форсат тапмаса, ул кеше барыбер Аллаџ юлында њтерелгђн кешелђр белђн савапта бертигез була.
«Њзенећ малын яклап сугышып њлгђн кеше шђџит њлеме белђн њлгђн була».
«Шђџит булып њлгђн кеше њзенећ якыннарыннан ќитмеш кешегђ шђфђгать кылыр».
Һиќрђт
«Ђгђр сугышлар булып тора икђн, димђк џиќрђт кылу да дђвам итђ».
Ягъни, Рђсњлебез заманындагы џиќрђттђн тыш та џиќрђтлђр булырга мөмкин.
Ђсирлђр
«Ђсирлђргђ карата књркђм мљгамђлђ кылыгыз».
Ђгђр кемдер, ђсир алынган кешелђрнећ мђмлђкђтендђ њзлђре ќђбер-золым кылалар, шуныћ љчен без дђ шулай эшлибез дисђ, безнећ ќавап шул: безнећ шђригатебездђ ђсирлђрне ќђбер-золым кылу юк.
Коллар
«Заман ахырында малныћ ић начары - коллар белђн сђњдђ итњ».
«Ђгђр бер кеше мљселман колны азат итсђ, Аллаџы Тђгалђ шул азат кылынган кешенећ џђрбер ђгъзасы бђрабђренђ азат кылучыныћ ђгъзаларын ќђџђннђм утыннан азат кылыр».
|
